मा. शरद जोशी यांचा जीवनपट

नमस्कार ! यु. शरद जोशी फार्मर्स प्रोड्युसर कं. लि. मध्ये आपले स्वागत आहे.

९ वे अ. भा. मराठी शेतकरी साहित्य संमेलन (Online)

दिनांक : दि. ०३ सप्टेंबर २०२२ ते ०९ सप्टेंबर २०२२

अग्रिम प्रतिनिधी नोंदणी (Advance Booking)

नोंदणीची अंतिम तिथी : १५ ऑगष्ट २०२२

प्रतिनिधी सहभाग निधी : निधी इच्छेनुसार पण अनिवार्य

संमेलनाविषयी माहिती
https://www.baliraja.com/node/2555

प्रतिनिधी नोंदणीविषयी माहिती
https://www.baliraja.com/rep-regd

भागधारक व्हा! लाभधारक व्हा!!

अधिक माहितीसाठी

http://yugatma.sharadjoshi.in/

मा. शरद जोशी यांचा जीवनपट

गंगाधर मुटे यांनी शनी, 28/01/2012 - 19:39 ह्यावेळी प्रकाशित केले.

मा. शरद जोशी यांचा जीवनपट

(माहिती संकलन सौजन्य : प्रा. सुरेशचंद्र म्हात्रे)

जन्म	:	३ सप्टेंबर १९३५
मृत्यू	:	१२ डिसेंबर २०१५
जन्मस्थान	:	सातारा
वडील	:	स्व. अनंत नारायण जोशी
आई	:	स्व. इंदिरा अनंत जोशी
पत्नी	:	लीला (१९४३ - १९८२)
कन्या	:	सौ. श्रेया शहाणे (कॅनडा) डॉ. गौरी जोशी (न्यू जर्सी, अमेरिका)
शिक्षण
प्राथमिक	:	रजपूत विद्यालय, बेळगाव
माध्यमिक	:	रुंगठा हायस्कूल, नाशिक व पार्ले-टिळक विद्यालय, विलेपार्ले (मुंबई)
एस.एस.सी	:	1951
बि.कॉम	:	१९५५, सिड्नहॅम महाविद्यालय, मुंबई
एम.कॉम	:	१९५७, सिड्नहॅम महाविद्यालय, मुंबई
सुवर्णपदक	:	बॅंकिंग विषयासाठी सी. रॅंडी सुवर्णपदक
IPS	:	IPS (भारतीय टपाल सेवा) परीक्षा उत्तीर्ण, १९५८
खासदार	:	राज्यसभेचे सदस्य
व्यवसाय
1	:	कॉमर्स कॉलेज, कोल्हापूर येथे अर्थशास्त्र व संख्याशास्त्र विषयाचे व्याख्याता, १९५७-१९५८
2	:	भारतीय टपाल सेवा, Class I अधिकारी. १९५८-१९६८ पिनकोड यंत्रणेच्या पायाभरणीत प्रवर्तक सहभाग.
3	:	Chief, Informatics Servise, International Bureau, UPU (Universal Postal Union), Bern, Switzerland 1968-1977
4	:	शेती व वर्तमानपत्रीय स्तंभलेखन १९७७ पासून आजतागायत
संघटना कार्य
1	:	मुलभूत उद्देश : व्यक्तिस्वातंत्र्य आणि समाजाच्या कारभारातील सरकारी हस्तक्षेप कमीत कमी करणे
2	:	शेतकरी संघटनेची स्थापना : १९७९ ९ ऑगष्ट १९७९ रोजी चाकण येथे संघटनेच्या कार्यालयाचा शुभारंभ
3	:	१९७९ पासून ’शेतमालास रास्त भाव’ या एककलमी कार्यक्रमासाठी कांदा,उस, तंबाखू, दूध, भात, कापूस, इत्यादी पिकांच्या शेतकरी आंदोलनाचे नेत्वृत्व, त्यासाठी वारंवार उपोषणे, तुरुंगवास, मेळावे, प्रशिक्षण शिबिरे,अधिवेशने
4	:	देशभरातील शेतकर्‍यांच्या अ-राजकीय संघटनांच्या समन्वय समितीची स्थापना : ३१ ऑक्टोंबर १९८२
5	:	महाराष्ट्रासह पंजाब, हरयाणा, उत्तर प्रदेश, मध्यप्रदेश, बिहार, गुजराथ, राजस्थान, कर्नाटक, केरळ, तामिळनाडू, आंध्रप्रदेश, इत्यादी राज्यात शेतकरी आंदोलने
स्त्री प्रश्नांची मांडणी
1	:	चांदवड (जि.नाशिक) येथे ९-१० नोव्हेंबर १९८६ रोजी अभूतपूर्व शेतकरी महिला अधिवेशन. अधिवेशनात सुमारे दोन लक्ष महिलांची उपस्थिती.
2	:	स्त्रीशक्तीच्या जागरणात स्त्री-पुरूषमुक्ती
3	:	शेतकरी महिला आघाडीची स्थापना
4	:	महिलांच्या राजकीय सहभागाची योजना
5	:	महिलांच्या संपत्ती अधिकाराची फ़ेरमांडणी
6	:	’लक्ष्मीमुक्त’ अभियानाद्वारे स्त्रियांच्या नावे शेती करण्याचे, शेतकरी पुरूषांना आवाहन (१९८९). प्रतिसादस्वरूप १९९१ पर्यंत लाखांवर स्त्रियांची नावे जमिनीच्या सातबारा उतार्‍यावर नोंदविली गेली.
7	:	दारूदुकानबंदी आंदोलन
8	:	पंचायत राज्य बळकाव आंदोलन
संस्थात्मक कार्य
1	:	संस्थापक अध्यक्ष
2	:	कृषि-योगक्षेम संशोधन न्यास
3	:	चाकण शिक्षण मंडळ
4	:	शिवार अ‍ॅग्रो प्रॉडक्टस लि.
5	:	भामा कन्स्ट्रक्शन्स लि.
राजकीय कार्य
1	:	स्वतंत्रतावादाचा पुरस्कार करण्यासाठी ’स्वतंत्र भारत पक्षा’ची स्थापना (१९९४)
2	:	देशाची राजकीय,आर्थिक व सामाजिक यंत्रणा पूर्णपणे बदलून टाकण्याची आवश्यकता मांडणारा व त्यासाठी उपाययोजना सुचविणारा अनोखा, मतदारांना कोणतीही लालूच न दाखविणारा किंबहुना, मतदारांना त्यांच्या जबाबदारीची जाणीव करून देणारा निवडणूक जाहीरनामा
3	:	स्वतंत्र भारत पक्षाचे खासदार (राज्यसभा) जुलै २००४ ते जुलै २०१०
4	:	विशेष पदनियुक्ती
5	:	अध्यक्ष, स्थायी कृषि सल्लागार समिती, भारत सरकार (१९९० ते १९९१) कॅबिनेट दर्जा. "राष्ट्रीय कृषिनीती " चा मसुदा
6	:	राष्ट्रीय एकात्मता परिषदेचे सदस्य १९९० पासून
7	:	स्वातंत्र्याच्या सुवर्णमहोत्सव आयोजन समितीचे सदस्य१९९७
8	:	अध्यक्ष, कृषिविषयक कार्यबल, भारत सरकार (सप्टेंबर २००० ते जुलै २००१). कॅबिनेट दर्जा. जागतिक व्यापार संघटनेच्या संदर्भात देशाची अर्थनिती, विशेषत: कृषिनीती कशी असावी याची शिफ़ारस करणारा अहवाल
9	:	२००४ ते १० या खासदारकीच्या काळात संसदेच्या १६ विविध समित्यांचे सदस्य
10	:	जागतिक स्तर
11	:	जागतिक कृषिमंच (World Agriculture forum) सेंट लुई (अमेरिका) च्या सल्लागार मंडळाचे सदस्य १९९९ पासून.
12	:	अर्थव्यवस्था, शेतीमाल व्यापार इत्यादी विषयांवरील परिसंवाद परिषदांसाठी नियमित निमंत्रित.
13	:	लिखान/संपादन
14	:	शेतकरी संघटनेचे पहिले मुखपत्र साप्ताहिक ’वारकरी’ चे संपादक व प्रमुख लेखक
15	:	’शेतकरी संघटना : विचार आणि कार्यपद्धती’ या पुस्तकाची हिंदी, गुजराती, कन्नड व तेलगू भाषांतरे,
16	:	द टाईम्स ऑफ़ इंडिया, बिझिनेस इंडिया, संडे, द हिंदु बिझिनेस लाइन, लोकमत ईत्यादी नियतकालिकांमध्ये, दैनिकांमध्ये स्तंभलेखन,
17	:	शेतकरी संघटनेच्या ’शेतकरी संघटक’ या पाक्षिक मुखपत्रासाठी २८ वर्ष व ’आठवड्याच्या ग्यानबा’ या साप्ताहिकासाठी २ वर्ष नियमित लेखन
पुरस्कार
1	:	सातारा भूषण: रा.ना.गोडबोले चॅरिटेबल ट्रस्ट तर्फ़े ११ वा सातारा भूषण पुरस्कार २०१०
2	:	महाराष्ट्र राज्य उत्कृष्ट वाङ्मय निर्मिती पुरस्कार २०१०: ’अंगारमळा’ या पुस्तकासाठी
3	:	Agriculture Today या मासिकातर्फ़े दिला जाणारा पहिला Agriculture Leadership Award 2008
4	:	चतुरंग प्रतिष्ठान, मुंबई ’जीवनगौरव पुरस्कार २०११’
5	:	ज्ञानश्री पुरस्कार, आंबेजोगाई २३ डिसेंबर २०१२
6	:	यशवंतराव चव्हाण प्रतिष्ठान पुरस्कार २५ नोव्हेंबर २०१४
7	:	मारवाडी फाऊंडेशन नागपूरचा प्रबोधनकार ठाकरे समाज प्रबोधन पुरस्कार २० नोव्हेंबर २०१४
संशोधन मार्गदर्शन	:	तिसर्‍या जगातील आर्थिक दुरवस्थेचे अचूक निदान करून त्यावर उपचार सुचविणारा विचार म्हणून शरद जोशींचा विचार व त्याच्या मान्यतेसाठी त्यांनी सुरू केलेल्या शेतकरी चळवळीचा अभ्यास करण्यासाठी, अनेक विदेशी विद्यापीठांतील संशोधकांनी भारतात धाव घेतली. त्यांना शरद जोशींनी मार्गदर्शन केले.
ठळक नोंदी 'इंडिया-भारत’	:	१९४७ साली देशाला स्वातंत्र्य मिळाल्यामंतर देशाच्या सरकारने शेतकर्‍यांच्या शोषणाची इंग्रज सरकारची वसाहतिक नीती चालूच ठेवली. त्यामुळे देशाच्या जनतेमध्ये आधी आर्थिक व अनुषंगाने सामाजिक, सांकृतिक व मानसिक व्दैत तयार झाले हे व्दैत अधोरेखित करणार्‍या ’इंडिया-भारत’ संकल्पनेचे उद्गाते विकसित देशांत शेती चालू राहण्यासाठी शेतकर्‍यांना भरघोस अनुदाने दिली जातात. भारतात मात्र शेतकर्‍यांना उणे अनुदान दिले जाते, हे सप्रमाण सिद्ध केले.
शरद जोशी यांची ग्रंथसंपदा
1	:	शेतकरी संघटना : विचार आणि कार्यपद्धती
2	:	प्रचलित अर्थव्यवस्थेवर नवा प्रकाश
3	:	चांदवडची शिदोरी - स्त्रियांचा प्रश्न
4	:	शेतकर्‍यांचा राजा शिवाजी आणि इतर लेख
5	:	स्वातंत्र्य का नासले?
6	:	खुल्या व्यवस्थेकडे - खुल्या मनाने
7	:	अंगारमळा
8	:	जग बदलणारी पुस्तके
9	:	अन्वयार्थ - १,२
10	:	माझ्या शेतकरी भावांनो आणि मायबहिणींनो
11	:	बळीचे राज्य येणार आहे
12	:	अर्थ तो सांगतो पुन्हा
13	:	पोशिंद्याची लोकशाही
14	:	भारतासाठी
15	:	राष्ट्रीय कृषिनीती
इंग्रजी ग्रंथसंपदा
1	:	Answering before God
2	:	The Women's Question
3	:	Bharat Eye view
4	:	Bharat Speaks Out
5	:	Down To Earth
हिंदी ग्रंथसंपदा
1	:	समस्याए भारत की
2	:	स्वतंत्रता क्यों नाकाम हो गई?